Donanım Soyutlamasının Zirvesi
Yazılım dünyasında yıllardır süregelen en büyük dertlerden biri, geliştirilen kodun çalışacağı altyapıyı yönetmektir. Sunucu güncellemeleri, ölçekleme (scaling) sorunları, güvenlik yamaları ve işletim sistemi bakımları, yazılımcının enerjisini asıl işi olan 'kod yazmaktan' çalar. Serverless (Sunucusuz) Mimari, bu dertlere son veren devrimsel bir yaklaşımdır. Elbette fiziksel olarak hala sunucular vardır, ancak bu sunucuların yönetimi tamamen bulut sağlayıcısına (AWS, Google Cloud, Azure) aittir. Geliştirici sadece fonksiyonunu yazar, yükler ve gerisine karışmaz.
FaaS (Function as a Service) Nedir?
Serverless mimarinin kalbinde FaaS yatar. Geleneksel monolitik uygulamalarda veya mikroservislerde, uygulamanız sürekli çalışan bir sunucu üzerinde (örneğin bir Docker konteynerinde) bekler. FaaS yapısında ise kodunuz sadece bir tetikleyici (Trigger) çalıştığında uyanır, işini yapar ve kapanır. Bu, 'Kullandığın Kadar Öde' modelinin en saf halidir.
Geleneksel Sunucu vs Serverless Karşılaştırması
Bir e-ticaret sitesi işlettiğinizi ve Black Friday döneminde trafiğinizin 100 katına çıktığını düşünün. İki mimari bu duruma nasıl tepki verir?
| Kriter | Geleneksel Sunucu (EC2 / VPS) | Serverless (Lambda / Functions) |
|---|---|---|
| Ölçeklenebilirlik | Manuel veya otomatik ayar gerektirir, gecikme yaşanabilir. | Trafik arttığında otomatik olarak milisaniyeler içinde binlerce kopyaya çıkar. |
| Maliyet | Sunucu hiç kullanılmasa bile 7/24 kira bedeli ödersiniz. | Sadece kodun çalıştığı süre (milisaniye) için ödeme yaparsınız. Boşta iken maliyet sıfırdır. |
| Bakım | OS güncellemeleri ve güvenlik yamaları sizin sorumluluğunuzdadır. | Altyapı bakımı tamamen servis sağlayıcıya aittir. |
| Dağıtım (Deploy) | Tüm uygulamayı veya servisi güncellemek gerekir. | Sadece ilgili fonksiyonu güncellemek yeterlidir. |
Cold Start (Soğuk Başlangıç) Sorunu
Serverless dünyasının en çok tartışılan dezavantajı Cold Start problemidir. Fonksiyonunuz uzun süre kullanılmadığında, bulut sağlayıcısı kaynak tasarrufu yapmak için o fonksiyonu uyutur. Tekrar bir istek geldiğinde, konteynerin ayağa kalkması ve kodun çalışmaya hazır hale gelmesi birkaç saniye sürebilir. Bu durum, anlık tepki gerektiren (Real-time) uygulamalarda performans kaybına yol açabilir.
- Çözüm Yolları: 'Provisioned Concurrency' (Hazırda bekletme) kullanarak belirli sayıda fonksiyonu sıcak tutmak veya düzenli aralıklarla 'Ping' atan mekanizmalar kurmak.
Vendor Lock-in (Sağlayıcıya Bağımlılık)
Serverless mimari kullanmanın bir diğer riski, kodunuzun o bulut sağlayıcısının servislerine sıkı sıkıya bağlanmasıdır. AWS Lambda için yazdığınız bir fonksiyonu, Azure Functions veya Google Cloud Functions platformuna taşımak, kodda ciddi değişiklikler yapmanızı gerektirebilir. Bu durum, şirketlerin çoklu bulut (Multi-Cloud) stratejisi izlemesini zorlaştırabilir.
Sonuç olarak, olay tabanlı (Event-driven) uygulamalar, veri işleme boru hatları (Data Pipelines) ve dönemsel trafik artışı yaşayan projeler için Serverless mimari, hem maliyet hem de yönetim kolaylığı açısından rakipsizdir.
Sıkça Sorulan Sorular
Modern Web Projenizi Vue.js & Nuxt.js ile Hayata Geçirelim!
Kurumsal siteniz ya da özel projeniz için uzman ekibimizle hemen iletişime geçin, dijital farkınızı ortaya koyalım!
